رنج بی پایان زنان بی سرپرست

]به گزارش سلامت نیوز به نقل از شفقنا زندگی؛ از سوي ديگر سهم زنان در فعالیت‌های اقتصادی ایران در پاییز ۱۳۹۳ کمتر از سه میلیون و ۷۵۰ هزار نفر بوده، اما سهم مردان بیشتر از ۲۰ میلیون نفر است.علاوه بر اين متوسط درآمد خانواده‌هایی که سرپرست زن دارند، ۴۳ درصد از خانوارهایی که سرپرست مرد دارند کمتر است و ۷۶ درصد آنها زیر خط فقر هستند.

در سال هاي اخير وضعيت بد اقتصادي هم موجب شده است كه هم زنان سرپرست خانوار و هم فرزندان آنها از آسیب پذیرترین اقشار جامعه در برابر آسیب های اجتماعی باشند و عمدتاً یکی از علائم بیماریهای روانی مانند افسردگی، اضطراب، وسواس و پرخاشگری در آنها دیده می شود. فرزندان این خانواده ها هم به طور بالقوه در معرض مسائلی مانند کار کودکان در مشاغل سیاه و غیر رسمی، بزهکاری اجتماعی، محرومیت از تحصیل و سوء تغذیه قرار دارند.

در اين بين رفاه اجتماعي زناني كه سرپرستي خانوار را برعهده دارند، مقوله‌اي است كه توجه چنداني به آن نشده است. اگر مسائل و مشكلات اين زنان را با شاخص‌هاي رفاه مقايسه كنيم، شكاف گسترده‌اي مشاهده خواهيم كرد. براي مثال، شاخص‌هایي که برای سنجش رفاه اجتماعي بكار گرفته مي‌شود، عبارتند از: بهداشت، آموزش و يادگيري، اشتغال و موقعيت اقتصادي فرد، مشاركت، فرصت‌هاي اجتماعي، محيط فيزيكي زيست، محيط و روابط اجتماعي، در مورد اين زنان، عامل فقر اقتصادي، بويژه تعيين‌كننده اصلي وضعيت نابسامان آنها است.

از سوي ديگر،‌ آنچه اغلب در مورد زنان سرپرست خانوار ناديده گرفته شده است، نيازهاي رواني و عاطفي آنها بوده است. براساس بررسي‌هاي انجام شده، نگراني، اضطراب و ناامني، بيشترين دغدغه زنان سرپرست خانوار نسبت به آينده خود و فرزندانشان بوده است.

به گفته ربيعي وزیر کار، سن زنان سرپرست خانوار رو به کاهش است ، حال اين كه زنان در سنين پس از بی‌سرپرست شدن، معمولاً در برابر یکسری مشکلات قرار می‌گیرند مانند تأمین و مراقبت از کودک(اگر فرزندی داشته باشد)یافتن سرپناهی مناسب، تأمین معیشت خانواده و دشواری‌های ناشی از اینکه او تنها بزرگسال خانواده است و باید نقش مادر و پدر را یکجا بازی کند.

در اين ميان طلاق، فوت همسر و ازدواج نکردن دختران سه دلیل مهم افزایش تعداد زنان سرپرست خانوار بوده است که در ده سال گذشته، عامل اصلی خود سرپرست شدن زنان، طلاق عنوان شده است.

حال راهكارهاي حمايتي دولت هم در اين زمينه قطره چكاني بوده است ، سید پرویز فتاح رييس كميته امداد امام خميني با تاکید بر تصویب قوانین لازم در جهت از بین بردن ریشه های فقر در کشور، مي گويد: ضرورت دارد قوانینی نظیر بیمه تامین اجتماعی اجباری در جهت پیشگیری از پیامدهای بعد از وقوع حوادث در مجلس تدوین شود تا با وجود یک حادثه برای سرپرست خانواده، زندگی افراد دچار مشکل نشود.

نادر اصلانی کارشناسان حوزه جامعه شناسی با تاکید بر اینکه بسیاری از زنان بی سرپرست را زنان بیوه و مطلقه تشکیل می دهند و با افزایش آمار طلاق بسیاری از این زنان در سنین جوانی بی سرپرست می شوند، یادآور شد: عدم اتخاذ تدابیر لازم و دراز مدت و ارائه کمکهای ناچیز که در بسیاری موارد موجب تحقیر فرد بوده، چاره حل مشکل نیست و صرفا فرافکنی آن است.

وی با بیان اینکه مشکلات زنان بی سرپرست ابعادی وسیع تر از مسائل اقتصادی را در بر می گیرد که نیازمند توجه ویژه مسئولان است، اضافه کرد: در حال حاضر تشکیل هیئت یا گروه های متشکل از دستگاه های دولتی و بخش خصوصی برای رسیدگی به مشکلات زنان سرپرست خانوار لازم و ضروری است.

ذوالفقاری معاون حمایت و سلامت کمیته امداد هم از آمار بالاي مراجعات زنان خبر مي دهد و مي گويد: تعداد زنان فقیری که به كميته امداد جهت دریافت کمک مراجعه می کنند سال به سال زیاد می شود، ما سال حاضر ۸۱ درصد زنان خانوار را به دلیل فوت سرپرست خانوار داشتیم، ۱۴ درصد به دلیل طلاق، ۱ درصد به دلیل متراکه و ۴ درصد سایرعوامل را داشتند. زنانی که به دلیل طلاق مراجعه می کنند سال به سال افزایش می یابد.

ذوالفقاری ادامه مي دهد: بیشترین ارباب رجوع های ما زنان هستند و در زنان آسیب پذیری در حوزه فقر بیش از مردان است. زنان زیادی هستند که به دلیل فوت همسر خود تحت پوشش قرار می گیرند اما مردانی که دلیل فوت همسرشان تحت پوشش قرار بگیرند بسیار اندک هستند.

از سوي ديگر ميزان كمكي كه نهاد هاي دولتي در اختيار زنان بي سرپرست هم قرار مي دهند هم در نوع خود تامل برانگيز است.

بر اساس آمار كميته امداد خميني(ره) اين نهاد برای مستمری خانواده ها ۱۳۵۰ میلیارد برای ۱ میلیون و ۹۰۰ هزار خانوار پرداخت مي كند يعني براي هر سرپرست خانوار در سال 710 هزار تومان كه در شرايط اقتصادي فعلي شايد هزينه نان اين خانواده ها هم تامين نشود.

سازمان بهزيستي هم ۱۶۰ هزار زن سرپرست خانوار را تحت پوشش قرار داده است و بر اساس اعلام مسعودي فريد معاون اجتماعي اين سازمان براي هر يك از اين خانواده ها به صورت ميانگين ۶۵ تا ۷۰ هزار تومان پرداخت می شود.

زهره طبیب‌زاده‌نوری، نماینده مجلس ایران از بي توجهي دولتي ها به زنان گلايه مي كند و مي گويد : زنان در جامعه ما امکان اشتغال کمتری دارند و معمولاً تحت تکفل پدر یا همسر خود هستند. حال اگر به دلایلی این دو حامی مالی را از دست بدهند و مادر آن‌ها هم به عنوان یک زن سرپرست خانوار قدرت تأمین زندگی فرزندانش را نداشته باشد، این دختر برای تأمین خواسته‌های خود دچار آسیب‌های مختلفی خواهد شد.”

وي ادامه مي دهد: زن سرپرست خانوار وقتی نتواند زندگی خود را تأمین کند، به بزهکاری کشیده می‌شود. در واقع، فقر و عدم توانایی مالی این زنان زمینه بروز آسیب و بزه اجتماعی در آن‌ها را افزایش می‌دهد.
سلامت نیوز: رنج بی پایان زنان بی سرپرست