مقدمه
تايوان از كشورهاي تازه صنعتي شده در جنوب شرقي آسيا، علي‌رغم كوچك بودن از موفقيتهاي بسياري در سطح بين‌المللي برخوردار مي‌باشد. موفقيت اقتصادي تايوان از دهه 1950 به بعد را مي‌توان به عنوان مدلي براي توسعه منطقه اي و اقتصادي در نظر گرفت. مقدمه
تايوان از كشورهاي تازه صنعتي شده در جنوب شرقي آسيا، علي‌رغم كوچك بودن از موفقيتهاي بسياري در سطح بين‌المللي برخوردار مي‌باشد. موفقيت اقتصادي تايوان از دهه 1950 به بعد را مي‌توان به عنوان مدلي براي توسعه منطقه اي و اقتصادي در نظر گرفت. مقدمه
تايوان از كشورهاي تازه صنعتي شده در جنوب شرقي آسيا، علي‌رغم كوچك بودن از موفقيتهاي بسياري در سطح بين‌المللي برخوردار مي‌باشد. موفقيت اقتصادي تايوان از دهه 1950 به بعد را مي‌توان به عنوان مدلي براي توسعه منطقه اي و اقتصادي در نظر گرفت. ساختار صنعتي تايوان عمدتاً از واحدهاي كوچك و متوسط تشكيل شده است. علي‌رغم محدود بودن منابع مالي و نيروي انساني متخصص، شركتهاي با اندازه متوسط تايواني همواره توانسته‌اند توان رقابتي خود را در بازارهاي بين‌المللي ارتقا بخشيده و با موفقيت به حوزه‌ها و رشته‌هاي جديد صنعتي كه از تكنولوژي بالا برخوردارند وارد شوند. علت موارد فوق را مي‌توان در برنامه تايوان براي توسعه تكنولوژي جستجو كرد.
يکي از روش هاي کشور تايوان براي توسعه اقتصادي و تکنولوژيکي منطقه خود جذب نيروي متخصص و محققي بوده است كه از قابليت‌هاي بالايي برخوردار بودند و در مؤسسات تحقيقاتي خارج از كشور فعاليت داشتند، نمونه بارز اين تلاش را مي‌توان در پارك هسينچو مشاهده كرد كه برنامه‌ريزان، جذب نيروي متخصص تايواني فعال در خارج از كشور را به يكي از اهداف كليدي پارك تبديل كرده بودند. نقش قابل توجه چيني‌هاي مهاجر، در توسعه تكنولوژي در آمريكا و كانادا از يك سو و مشكل فرار مغزها از سوي ديگر موجب شد شوراي ملي علمي در سال 1980 پارك صنعتي – علمي هسين چو را راه‌اندازي نمايد. اين پارک به توانست نقش زيادي در توسعه اقتصادي منطقه داشته باشد.
در ذيل به تفضيل به بحث در مورد پارک صنعتي هسينچو مي پردازيم.
پارک علمي – صنعتي هسينچو
موقعيت
پارك علمي صنعتي “هسينچو” در منطقة “هسينچو” در شمال غربي تايوان در سال 1983 با وسعت 605 هكتار احداث شد. پارك توسط تعدادي از مؤسسات تحقيقات علمي و مهندسي معروف محصور شده است؛ مثل “مؤسسة تحقيقات فناوري صنعتي، دانشگاه ملي تسينگ هوا و دانشگاه ملي چيائوتونگ. اين مؤسسات منابع انساني وافري براي پارك تأمين و به شركتهاي پارك در غلبه بر تنگناهاي فني كمك مي‌كنند. موقعيت مكاني مطلوب پارك و رشد سريع شركتها و توليدات آن، عواملي هستند كه در مجموع به اين پارك در آسيا، رتبه‌اي همانند درة سيليكون در آمريكا داده‌اند.
اهداف و چشم اندازها و سياست‌ها
پارك علمي صنعتي “هسينچو” براي ايجاد محيطي مناسب براي پيشرفت در تحقيق و توسعه، توليد، كار، زندگي و سرگرمي در زمينة فناوريهاي مدرن، بعلاوة جذب استعدادها و فناوريهاي پيشرفته و توسعه منطقه به لحاظ اقتصادي و تجاري در تايوان تأسيس شد. پارك “هسينچو” سعي مي‌كند بعنوان پاية توسعة صنايع متكي بر فناوريهاي مدرن، انجام وظيفه نمايد. در سال 1981، دولت تقريباً 783 ميليون دلار آمريكا براي تأسيس و ادارة اين پارك خرج كرده است. در پايان سال 2000، 289 شركت فناوري پيشرفته در پارك جا داده شده‌اند؛ كه از زمين توسعه يافتة پارك با مساحت 605 هكتار استفاده مي‌كنند و 102840 نفر كارمند دارند. حجم معاملات سالانة شركتهاي پارك در سال 2000، به 8/29 ميليارد دلار رسيد كه رشدي معادل 46 درصد را نسبت به سال 1999 نشان مي‌دهد، درحاليكه تعداد كل كاركنان پارك، طي همين دوره، 24 درصد افزايش يافته است. افزايش حجم معاملات در اين پارک سير صعودي داشته و تاکنون نيز ادامه دارد. استعداد پارك در زمينة فناوريهاي مدرن، ارزش افزودة كاملاً چشمگيري براي سرمايه‌گذاريهاي ابتدايي در پارك ايجاد نموده است. بخشي از سياست كلي پارك، بدست آوردن پايگاهي در بازارهاي خارجي است. تعداد 64 شركت مستقر در پارك، دفاتر و شعباتي در كشورهاي ديگر تأسيس كرده‌اند. منابع بين‌المللي تحقيق و توسعه، از طريق همكاري بين‌المللي و پيمانهاي استراتژيك در حال شناسايي شدن هستند تا بتوان يك شبكة توليدي كاملاً فناورانه ايجاد كرد. در عين حال، سرمايه‌گذاريهاي مشترك و ادغام شركتها در حال انجام است تا بتوان بر محدوديتهاي رشد و بين‌المللي‌سازي شركتهاي پارك، غلبه كرد.
توسـعة صنعــــتي
صنايع مستقر در پارك علمي صنعتي “هسينچو” به افزايش ثروت خود در حجم كلي توليدات، تعداد شركتها و تعداد كاركنان، بعد از بحران مالي سال 98 آسيا و زلزلة مصيبت‌بار سال 99 تايوان ادامه دادند. بي‌شك شركتهاي پارك، شهرت و اعتبار زيادي بين مشتريان داخلي و خارجي كسب كرده‌اند.
شركتهاي پارك در برنامه‌هاي استراتژيك، موقعيت برتري دارند و تعداد زيادي از آنها روابط همكاري نزديكي با شركتهاي آمريكايي و ژاپني برقرار نموده‌اند تا تعدادي شريك تجاري جهاني براي تجارت بين‌المللي در زمينة فناوريهاي مدرن داشته باشند. تعداد زيادي از شركتهاي بزرگ IT در پارك، يك استراتژي يكپارچة زنجيره‌اي و مديريت كلي توليدات و فروش، مبادلة فناوريها و منابع انساني را در پيش گرفته‌اند. بعلاوه استفادة شركتها از يكديگر و ادغام آنها، يك روند رو به رشد مداوم را باعث مي‌شود. همچنين تنوع توليد و كاهش قيمت به شدت در نظر است و افزايش ظرفيتها براي پاسخگويي به نيازهاي بيشتر در آينده در دست بررسي مي‌باشد.
فعاليت كلي صنايع پارك در سال 2000، در شكلهاي زير خلاصه مي‌شود. طي سال 2000، 289 شركت در پارك جا داده شدند، درحاليكه مجموع درآمد حاصل از فروش در 6 صنعت موجود در پارك به 8/29 ميليارد دلار آمريكا رسيده و نرخ رشدي معادل 46 درصد داشته است. نسبت مجموع شركتهاي داخلي به شركتهاي خارجي، 239 در برابر 50 است. در انتها، جمع مبلغ سرمايه‌گذاري شده، 3/22 ميليارد دلار آمريكا بوده است كه 92 درصد از منابع داخلي و 8 درصد از منابع خارجي تأمين شده است.
در سال 2000، با 35 پروژه سرمايه‌گذاري موافقت شد كه سرمايه‌اي معادل 3/1 ميليارد دلار آمريكا نياز داشتند. در عين حال، درخواست 103 شركت براي افزايش مبلغ تا 8/7 ميليارد دلار آمريكا در يك سرمايه‌گذاري جديد مورد موافقت قرار گرفت.
بررسي تحـقيق و توسعــــه
شركتهاي پارك در سال 99، 1239 ميليون دلار آمريكا براي تحقيق و توسعه خرج نمودند كه معادل 94/5 درصد از فروش در آن سال بود. بررسي هاي کلي در سال هاي مختلف نشان مي دهد که شركتهاي مستقر در پارك بيشتر از شركتهاي تايواني علاقه‌مند به سرمايه‌گذاري در تحقيق و توسعه مي‌باشند.
از مجموع 1239 ميليون دلار آمريكا كه براي تحقيق و توسعه هزينه شده‌است، صنعت IC، 882 ميليون دلار آمريكا را به خود اختصاص داد كه بيشتر از ساير صنايع است. در حاليكه، صنعت بيوتكنولوژي، با 27 درصد از فروش كل، بواسطة تحقيق و توسعه، درصد بالاتري را نسبت به ساير صنايع به خود اختصاص داد. در سال 1999 پارك علمي [صنعتي “هسينچو”]، 10228 محقق داشت كه معادل 5/12 درصد از كل كاركنان است و صنعت IC، 5578 نفر از اين كاركنان را در اختيار داشت كه بيش از ساير صنايع بود.
علاوه بر نوآوري و تحقيق و توسعه، شركتهاي پارك به شدت بر حقوق مالكيت معنوي تأكيد داشتند و فعالانه ثبت اختراعات داخلي و خارجي را پيگيري مي‌كردند. در سال 99، UMC، 280 ثبت اختراع داخلي و 434 ثبت اختراع خارجي بدست آورد كه در ميان شركتهاي پارك، مقام اول محسوب مي‌شود.
ساختــــــار
در اين پارك كارخانه‌ها، زيرساخت‌ها، مناطق مسكوني، مدارس و خدمات مشابه با استانداردهاي بسيار بالايي ساخته شد و امكانات كليدي كه يك سرمايه‌گذار براي ورود به پارك و راه‌اندازي كسب و كار جديد نياز داشت تعبيه گرديده است. تسهيلات مالي مانند وام كم بهره يا بلاعوض، 5 سال معافيت از ماليات و اجاره، كمك‌هاي بلاعوض به منظور انجام تحقيقات، مساعدت‌هاي اقتصادي و معافيت برخي از تعرفه‌ها براي كالاهاي صادراتي در نظر گرفته شد.
براي سرعت بخشيدن به رشد صنايع فناوري مدرن، مديريت پارك، شهرستان “چونان” در فاصلة 15 دقيقه رانندگي تا “هسينچو”، و نيز “تونگ لو” در فاصلة 40 دقيقه تا “هسينچو” را بعنوان زمينهاي چهارمين بخش گسترش پارك در نظر گرفته است.
جدا كردن 118 هكتار از اراضي “چونان” در جولاي سال 99 آغاز شد و بيشتر، شركتهايي كه فعاليت ويژه‌اي در زمينة “توسعة بيوتكنولوژي معنوي”انجام داده‌اند، از اين زمين استفاده خواهند نمود. 36 هكتار از زمين براي مصارف صنعتي كنار گذاشته شده است، نيمي از آن براي صنعت بيوتكنولوژي، بعنوان بخش مخصوص بيوتكنولوژي و نيم ديگر براي صنايع اپتوالكترونيك و ارتباط از راه دور، انتخاب شده است.
32 هكتار ديگر براي “مؤسسة ملي تحقيقات پزشكي” كنار گذاشته شده است، و8 هكتار به “مؤسسة علمي توليد داروهاي قلبي و پرورش خوك” اختصاص يافته است.
جداسازي زمين براي “مؤسسة ملي تحقيقات پزشكي” در مارس سال 2000 انجام شد. با توسعة بخش مخصوص بيوتكنولوژي و بكارگيري منابع تحقيق و توسعة مؤسسة ملي تحقيقات پزشكي و ساير سازمانهاي مربوطه، هم‌افزايي استعدادها و فناوريها، “چونان” را بعنوان اولين بخش مخصوص بيوتكنولوژي تايوان كه به استاندارهاي بين‌المللي دست يافته است، مطرح مي‌سازد. تا سال 2011، 50 شركت بيوتكنولوژي در اين بخش خواهند بود كه حجم توليد سالانة آنها معادل 16 ميليارد دلار آمريكا خواهد بود.
نقشة زمينهاي منطقة “تونگ‌لو” 350 هكتار است كه براي استفادة صنايع متنوع فناوري مدرن خواهد بود؛ مثل: اپتوالكترونيك، ارتباط از راه دور، ميكروالكترومكانيك، بعلاوة تحقيق و توسعه براي سه صنعت فوق و صنايعي مانند نيمه‌هاديها، بيوتكنولوژي و كامپيوتر و صنايع مربوطه. برآورد تأثير محيطي و گزارش حفاظت منابع زميني هم اكنون كامل شده‌است و توسعه، پس از واگذاري زمين به سرعت آغاز خواهد شد.
طبق برنامة چهار سالة توسعة متوسط پاركهاي علمي صنعتي، “پارك علمي صنعتي تاينان”در ناحية “لوچو” در آپريل سال 2000، تعيين مكان شد. بعدها اين پارك، “مركز انجمن صنايع مبتني فناوري پيشرفته”، در جنوب تايوان خواهد بود، درست مثل پارك علمي صنعتي “هسينچو” در شمال تايوان. انتظار مي‌رود حجم توليدات اين دو پارك علمي تايوان در سال 2007، به 74 ميليارد دلار آمريكا برسد.
آينــــــده
دولت تايوان كه طي دو دهة اخير به‌خاطر موفقيتهاي پارك علمي صنعتي “هسينچو” ترغيب شده است، با پشتكار زيادي پروژة “جزيرة سبزسيليكون” را آغاز كرده است. در چشم انداز روشن آينده، مديريت پارك به جذب شركتهاي جديد و تقويت خوشه‌هاي موجود ادامه خواهد داد. به‌علاوه، در راستاي توسعة اقتصاد دانش محور، استعدادهاي فني، و مديران خبره نيز دعوت خواهند شد تا مكانيزم نوآوري را توسعه دهند و صنايع با ارزش افزودة بالا را تعيين نمايند و بدين ترتيب پارك علمي صنعتي “هسينچو” را به يك پايگاه جهاني تحقيق و توسعه تبديل كنند. علاوه بر اين، با اجراي پروژه‌هاي تضميني دولت با هدف توسعة يك مركز لجستيك جهاني، اطلاعات بازاريابي و صنعتي، فعالانه جمع‌آوري خواهد شد تا قدرت رقابت شركتهاي پارك را در سطح جهاني افزايش دهد. پايه‌هاي تحقيق و توسعة صنعتي و انعطاف‌پذيري كانالهاي فروش گسترش خواهند يافت تا امكان ايجاد فرصتهاي همكارانة بيشتري را در سطح جهاني بررسي كنند. بعلاوه، سنخيت پاركهاي علمي صنعتي “تاينان” و “هسينچو” قطعاً باعث ترقي اقتصاد لرزان تايوان خواهد بود.
به طور کلي اگر بخواهيم تقسيم بندي دقيقي براي مراحل گسترش پارک هسينچو ارائه دهيم مي توانيم به موارد زير اشاره کنيم :
فاز اول : توليدات در زمينه كامپيوتر، مدارهاي مجتمع و تجهيزات مخابراتي
فاز دوم : گسترش شركت هاي تكنولوژيك ميكروالكترونيك
فاز سوم : راه‌اندازي صنايع بيوتكنولوژي و توليد لوازم پزشكي
فاز چهارم : توسعه سيستم ترانزيت (هدف از اين برنامه ايجاد راه ارتباطي سريع به تايپه و مراكز فرهنگي، مسكوني و تفريحي مي‌باشد).
در بررسي اين تجربه توجه به نكات زير بسيار حائز اهميت است:
1- پروژه راه‌اندازي پارك هسين چو در چند فاز مختلف در نظر گرفته شده بود كه با اتمام هر فاز و دستيابي به نتايج مورد نظر، فاز بعدي شروع به كار مي‌نمود.
2- به منظور ايجاد توان رقابتي در اقتصاد از محققين و متخصصيني كه در بنگاه‌هاي پيشرو خارجي كار مي‌نمودند استفاده گرديد.
3- در ابتداي شكل‌گيري پارك، بيشتر فعاليت‌ها در زمينه كامپيوتر بود. ليكن پس از گذشت مدتي در ساير رشته‌ها مانند بيوتكنولوژي، بيومديكال، مواد جديد و غيره فعال شدند.
4- باتوجه به اولويت‌هاي ارايه شده توسط انجمن علمي تايوان، مي‌توان مشاهده نمود، فعاليت‌هاي عمده پارك در هماهنگي كامل با اولويت‌هاي تكنولوژيكي ملي بوده است.