برنامه ششم توسعه و شرکت های دانش بنیان

چندی پیش سیاست های کلی برنامه ششم توسعه توسط مقام معظم رهبری ابلاغ گردیده است و مباحث زیادی پیرامون حوزه های کلان استراتژیک از جمله اقتصاد شکل گرفته است. و همانطور که پیش بینی می شد، یکی از مباحث مورد توجه قرار گرفته در برنامه ششم توسعه، اقتصاد دانش بنیان و توجه به این مقوله جهت تحقق اقتصاد مقاومتی است.
با یک بررسی اجمالی متن برنامه ششم توسعه می توان در جای جای آن توجه به اقتصاد دانش بنیان را بیش از پیش مشاهده کرد، اما با این وجود در بندهای مرتبط با اقتصاد دانش بنیان و سیاست های کلی توسعه فناوری، تا کنون توجه خاصی به استراتژی های اجرایی نشده است. و بیم آن می رود که علی رغم تلاش زیاد نهادهای مسئول در توسعه اقتصاد دانش بنیان و عزم جدی حاکمیت و دولت در تحقق این امر، رشد و توسعه این مهم با کندی روبرو شود.
از این رو به نظر می رسد، نهادهای دولتی و نیمه دولتی مسئول در این حوزه می بایست نهایت تلاش و عزم خود را بکار گیرند تا بتوان از پتانسیل بالای علم و دانش تولید شده در کشور جهت سرعت بخشیدن به رشد اقتصاد دانش بنیان، استفاده کرد. بی شک تحقق و توسعه اقتصاد دانش بنیان با توجه به ابعاد در برگیرنده آن به برنامه ریزی ها و تلاش های فراوانی نیاز دارد، لیکن با این وجود در ادامه چند پیشنهاد اجرایی در زمینه تسهیل تحقق هرچه بهتر اقتصاد دانش بنیان ارائه شده است.
پیشنهادات اجرایی در تحقق اهداف برنامه ششم توسعه در راستای اقتصاد دانش بنیان
ایجاد ساختار نظامند آموزش خلاقیت و نوآوری در مقاطع تحصیلی مدارس و دانشگاه ها و تقویت روحیه نوآوری در جوانان، جهت توانمند سازی و ایجاد پایه های قوی در تحقق اقتصاد دانش بنیان
تخصیص و افزایش حمایت های مادی و معنوی دولتی به هسته های نوآور قبل از شکل گیری شرکت های دانش بنیان و محصولات دانش بنیان
شفافیت در اولویت بندی ابزارها و اهداف اجرایی سیاست های کلان فناوری و نوآوری با توجه به محدودیت ها، جهت برنامه ریزی بهتر سازمان های دولتی و خصوصی و شرکت های دانشب بنیان در تخصیص منابع
فعال سازی و ایجاد برندهای ملی در زمینه های دارای مزیت تخصصی نسبی در عرصه بین المللی به منظور تجاری سازی فعالیت های فناورانه و نوآورانه شرکت های دانش بنیان در حوزه های بین الملل (مانند مواد اولیه دارویی با منشاء گیاهی، آزمایشگاهی، تجهیزات آزمایشگاهی، ، پزشکی (صنعتی/ نیمه صنعتی) و محصولات زیست فناوری دارویی، مواد پلیمری و …) در راستای تحقق اقتصاد دانش بنیان
تعریف و ایجاد استانداردهای بومی برای کالای های دانش بنیان جهت ارتقای کیفی آنان و ایجاد مقبولت و اعتماد کیفی کالاهای عرضه شده توسط شرکت های دانش بنیان و عرضه به بازارهای مختلف
توسعه تعاملات فناورانه با اقتصاد بین الملل با راه اندازی مراکز تحقیقاتی مشترک بین شرکت های دانش بینان داخلی منتخب و شرکت های خارجی و کارگروه مشاوره تخصصی و تبدیل ایران به هاب انتقال فناوری منطقه
ساماندهی موسسات مالی دولتی و خصوصی متقاضی حمایت از طرح های فناورانه و نوآورانه شرکت های دانش بنیان و ایجاد بستر قانونی جهت حمایت و سرمایه گذاری در طرح های فناورانه و نوآورنه شرکت های دانش بنیان
ایجاد ساختار نظام مند نهادهای مختلف نظام مالی علم و فناوری و تنوع بخشی به نهادهای تامین مالی خصوصی (سرمایه خطرپذیر، تامین سرمایه، صدور ضمانت‌نامه و…) به منظور تسهیل در تامین مالی طرح های نوآور و فناورانه شرکت های دانش بنیان
تعیین شاخص های کمی برای اقتصاد دانش بنیان به منظور پایش و اصلاح رویه های موجود و راه اندازی نظام جامع ارزیابی نوآوری در حوزه اقتصاد دانش بنیان و تقویت آمار و اطلاعات شرکت دهای دانش بنیان در حوزه نوآوری
تقویت رابطه علم و فناوری و نوآوری با نظام های کشور (اقتصاد، محیط زیست و …) و ملزم نمودن سازمان های دولتی بر بکارگیری شرکت های دانش بنیان
ترغیب بانک ها و موسسات مالی به تخصیص بخشی از اعتبارات بانکی به حمایت از طرح های نوآورانه و فناورانه شرکت های دانش بنیان
ترغیب و تشویق و حمایت از سرمایه گذاران خارجی جهت ورود و سرمایه گذاری در صنایع و طرح های نواورانه و فناورانه شرکت های دانش بنیان
ایجاد ساختار اقتصاد نوآور با ترغیب تمامی کسب و کارهای کشور، ارتقای سطح علم و دانش کسب و کارها و تشویق کسب و کارها به استفاده از علم و فناوری به فرآخور نیاز و ایجاد نوآوری در سطوح فعالیت خود به منظور ایجاد فرصت های عرضه کالا/خدمت به شرکت های دانش بنیان
عدم تاکید محض بر استفاده از فناوری های سطح بالا و ایجاد کسب و کارهای با پایه فناوری های پیشرفته و انزوای سایر کسب و کارها جهت تحقق کسب و کارهای نوآورانه
افزایش رشته های تحصلات تکمیلی پژوهش محور دانشگاهی با رویکرد محیط گرا در راستای رفع فناورانه مشکلات صنعتی و ترغیب آنان به تجاری سازی دستاوردها در غالب شرکت های دانش بنیان
توسعه مناطق تجاری نوآور و فناورانه مانند شهرک های صنعتی نوآورانه و فناورانه و توسعه شهرهای نمونه دانش بنیان جهت ایجاد شور و شوق رقابتی مابین شرکت های دانش بنیان، ارتقای فرهنگ اقتصاد دانش بنیان و تسهیل در خدمت رسانی به شرکت های دانش بنیان
ترغیب و تشویق شرکتهای دانش بنیان به ایجاد استقلال علمی و فنی و ایجاد ساختارهای نوآوری در شرکت و منفصل شدن از دانشگاه ها به منظور تحقق راستین تحقیق و توسعه